Sau những cuộc vui bên bàn nhậu, nhiều người có quan niệm “ngồi vào bàn tiệc, không rượu mất vui, chén chú chén anh, cứ thêm 1 chén mới là quý nhau…”, vì vậy sau mỗi dịp tụ tập bạn bè, nghỉ lễ, đặc biệt là Tết, hầu hết đàn ông đều có cảm giác vô cùng mệt mỏi do uống rượu quá nhiều rượu, thậm chí dù chả hề muốn uống nhưng vẫn phải  tuân theo “luật lệ” dùng rượu để chúc mừng nhau. Và họ không hề biết tác hại của việc uống liên tiếp và trong nhiều ngày như vậy, rượu sẽ làm tổn thương đến gan, làm cho gan bị quá tải, nhiễm độc và chịu thương tổn, thậm chí có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ, viêm gan, ung thư gan.

Vào những cuộc vui lỡ uống và phải nhiều rượu, vậy có cách nào để chăm sóc bảo vệ gan?

Cơ thể con người, đặc biệt là lá gan, sẽ phải chịu những tổn thương nhất định sau khi bạn uống rượu. Quá trình sử dụng uống nạp rượu và phân giải chuyển hoá rượu sau khi vào cơ thể cũng có mức “giới hạn chịu đựng” cụ thể, vì vậy mức tiêu thụ rượu để có thể chuyển hoá rượu 1 cách an toàn của mỗi người sẽ có sự khác nhau tuỳ thuộc vào cơ địa mỗi người.

Thông thường, khả năng tiêu thụ chuyển hoá rượu ở ngưỡng an toàn của mỗi người chỉ ở khoảng 1ml/1kg trọng lượng cơ thể, tức là mỗi 1kg sẽ tương ứng với 1kg trọng lươngh cơ thể. Nếu là rượu >50 độ thì khoảng 1.1ml trở xuống (Ví dụ bạn 70kg thì không nên uống quá 70ml rượu).

Bạn hãy luôn nhớ công thức này, bạn sẽ tính ước chừng được lượng rượu bản thân mình được phép uống tối đa để chuyển hoá trong cơ thể an toàn là bao nhiêu ml. Nếu bạn uống quá số lượng này, là gan của bạn sẽ quá tải, không sản xuất kịp men gan để chuyển hoá, dẫn đễn gạn bị nhiễm được và chịu tổn thương sau khi uống rượu.

Vào các bữa tiệc dịp lễ Tết hoặc tụ tập ăn uống kéo dài, chúng ta thường uống rượu và bị ép buộc uống trong những lần gặp gỡ, trong những lúc không thể từ chối việc uống rượu, có những phương pháp sau đây bạn có thể áp dụng để hạn chế tác hại của bia rượu và bảo vệ lá gan của mình.

Phương pháp dùng những loại dược liệu tăng cường chức năng gan, thanh nhiệt giải độc gan, ngăn ngừa và điều trị các bệnh lý về gan

Từ xa xưa trong nền y học cổ truyền, ông cha ta đã sử dụng nhiều loại dược liệu quý như Giảo Cổ Lam, Diệp Hạ Châu, Nhân Trần, Ngũ Vị Tử, Rau Má…. để bảo vệ – nâng cao sức khoẻ lá gan; phòng ngừa và điều trị hiệu quả các bệnh lý về gan. Những tác dụng dược lý của những loại dược liệu đó đã được nền Y học hiện đại chứng minh, ngày càng được tin dùng và sử dụng rộng rãi.

• Giảo Cổ Lam:

  Giảo cổ lam còn được các nhà khoa học gọi là nhân sâm phương nam hay nhân sâm 5 lá (mặc dù giảo cổ lam và nhân sâm là hai loài khác nhau). Bởi vì thành phần hóa học chính của giảo cổ lam là flavonoit và saponin, Số sapoin của giảo cổ lam nhiều gấp 3 – 4 lần so với nhân sâm, trong đó một số có cấu trúc hoá học giống như cấu trúc có trong nhân sâm (ginsenozit). Đó là một điều vô cùng quý giá và đặc biệt, làm nên thương hiệu trong nền y học của Giảo Cổ Lam. Giảo Cổ Lam bảo vệ gan bằng cách tăng cường thải độc cho gan, tái tạo tế bào gan, bảo vệ và tăng cường chức năng gan.

• Diệp Hạ Châu:

• Diệp hạ châu là loại thuốc nam rất hiệu quả, được y học cổ truyền ứng dụng trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan. Theo y học cổ truyền, Diệp hạ châu có vị đắng, tính mát và hơi ngọt, có tác dụng thanh nhiệt giải độc gan, kích thích tiêu hoá và giảm viêm… Về khía cạnh của y học hiện đại, trong Diệp Hạ Châu chứa chất Glutathione, làm nên tính đắng trong Diệp Hạ Châu. Glutathione giúp bảo vệ và tăng cường chức năng gan cho những người phải uống bia rượu nhiều và với tần suất liên tục.

• Nhân Trần:

• Dựa vào kết quả nghiên cứu lâm sàng đã được bộ môn truyền nhiễm Trường đại học Y khoa Hà nội  trong quá trình dùng điều trị thực nghiệm bệnh viêm gan do virus. Bệnh nhân đều là người trưởng thành, lớn tuổi, và đang trong giai đoạn cấp tính phải nằm viện, có triệu chứng ở thời kỳ tiền hoàng đản và thời kỳ hoàng đản rõ rệt, xét nghiệm máu hoạt độ các men transaminaza đều tăng, bilirubin máu cũng tăng. Nhân trần được bào chế dưới dạng siro mỗi ngày một chai 100 ml, mỗi ngày uống 2 lần vào buổi sáng và chiều. Kết quả điều trị bộ môn thu được, ở bệnh nhân dùng nhân trần trị bilirubin máu và hoạt độ men SGTP đều trở về mức bình thường. Đó là các dấu hiệu khách quan không phụ thuộc vào ý kiến chủ quan của bệnh nhân cũng như thầy thuốc. Tình trạng sức khoẻ của bệnh nhân cũng được cải thiện rõ rệt như: hết mệt mỏi, hết đau vùng gan, ăn ngon giúp cho bệnh nhân chóng hồi phục. Điều này đã chứng minh được Nhân Trần giúp phục hồi và tăng cường chức năng gan.

• Ngũ Vị Tử: 

  – Ngũ vị tử được các nhà khoa học chỉ ra có tác dụng bảo vệ chống độc hại gan, giải độc cho gan trong những thử nghiệm gây độc tế bào in vitro với carbon tetraclorid và D.Galactosamin.
  – Trên thí nghiệm với chuột nhắt trắng, dựa trên ba mô hình tổn thương gan do hoạt động miễn dịch ở chuột, gomisin A, một ligan phân lập từ dược liệu ngũ vị tử bảo vệ màng tương của tế bào gan và không ức chế tạo kháng thể và hoạt độ của bổ thể.

  – Chất lignan được tìm thấy trong dược liệu Ngũ vị tử có tác dụng làm giảm tổn thương gan, phục hồi và tăng cường chức năng gan trong các trường hợp viêm gan virus mạn tính.
  – Ngũ vị tử được dùng điều trị viêm gan mãn tính có hoạt độ transaminase huyết thanh cao, tổn thương gan, mệt nhọc, đổ mồ hôi đêm, mất ngủ, stress mạnh, hay quên. Ngũ vị tử là vị thuốc kháng khuẩn, bảo vệ gan và tăng cường chức năng gan.
  – Ngũ vị tử có tác dụng hồi phục chức năng gan và làm giảm ALT huyết thanh nhanh trong viêm gan mạn tính , và còn kích ứng cytochrom P450 gia tăng khả năng bài tiết thải độc của cơ thể.
  – Ngũ vị tử tăng hiệu quả tổng hợp protein trong lá gan và làm tăng cường độ làm việc của các tiểu thể gan, các tiểu thể này làm nâng cao khả năng giải độc và giúp tăng cường chức năng gan. Thử nghiệm lâm sàng cho thấy sử dụng hàng ngày với liều 3g dược liệu Ngũ Vị Tử trong vòng 1 tháng có tác dụng điều hòa hoạt độ transaminase huyết thanh ở một tỷ lệ cao bệnh nhân viêm gan mạn tính.
  – Sự kết hợp của Ngũ Vị Tử và những dược liệu cổ truyền khác trong những bài thuốc dân gian có tác dụng chống peroxyd hóa lipid ở gan. Trong thử nghiệm lâm sàng trên bệnh nhân viêm gan mạn, có sự gảm rõ rệt các transamine AST và ALT trong huyết thanh sau 1 tháng điều trị với bài thuốc.

• Bởi những luận điểm nghiên cứu trên, Ngũ Vị Tử có tác dụng thanh nhiệt giải độc gan, tăng cường chức năng gan rất hiệu quả.

• Rau Má: 

  Ở khía cạnh y học cổ truyền, dược liệu rau má có vị hơi đắng, tính thanh mát, không chứa độc tố cho cơ thể, có tác dụng làm mát cơ thể, giải độc, lợi tiểu, giảm và tiêu viêm… thường được dân gian dùng để điều trị bệnh viêm gan hoàng đản, ngứa, rôm sảy, thanh nhiệt, mụn nhọt, bệnh máu cam, sốt…

  Chính vì tính thanh mát, rau má được dùng trong y học cổ truyển để điều trị các bệnh lý về gan như bệnh viêm gan, giúp thanh nhiệt giải độc gan, làm mát gan rất tốt.

• Tổng kết:

• Mỗi loại dược liệu bào gồm rất nhiều nhóm hoạt chất có tác dụng khác nhau. Khi dùng ở liều có tác dụng thì chúng ta sẽ được hưởng lợi ích của các nhóm tác dụng này.

  Do vậy nếu biết cách phối hợp các loại dược liệu là chúng ta sẽ hiệp đồng được nhiều nhóm tác dụng khác nhau theo ý muốn của chúng ta. Nhìn vào sơ đồ mô tả từng loại dược liệu và các nhóm tác dụng hiệp đồng của sự kết hợp của 5 loại dược liệu trên, chúng ta sẽ thấy các nhóm tác dụng nổi bật sau:- Bảo vệ tế bào gan
  – Chống virus gây viêm gan
  – Tăng cường giải độc gan
  – Lợi mật ( tăng thải trừ chất độc, cholesterol qua đường mật)
  – Tăng cường chức năng gan.

Những tác dụng này sẽ hỗ trợ giải quyết được hầu hết các vấn đề biến đổi trong gan khi gan bị các tác nhân gây bệnh tấn công, đặc biệt là bia rượu. Và đó chính là nguyên nhân tại sao sự phối hợp của 5 loại dược liệu trên là sự kết hợp tuyệt vời, hiệp đồng tác dụng trong việc điều trị hiệu quả các bệnh lí về gan, tăng cường chức năng gan, thanh nhiệt giải độc gan.

Phương pháp áp dụng chế độ ăn uống đúng cách để chăm sóc và bảo vệ gan

1. Bổ sung hàm lượng nước

Sau khi uống quá nhiều rượu bia, bạn nên bổ sung hàm lượng nước, một cốc nước sẽ làm bạn tỉnh táo và đỡ mệt hơn, thúc đẩy các tuyến trao đổi chất và tăng cường tuần hoàn máu, đặc biệt là sự bài tiết của tuyến tiêu hóa và dịch tụy, mật, để tạo tiền đề tốt hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa, hấp thu và loại bỏ chất thải, giảm thiểu các chất chuyển hóa và độc tố gây thiệt hại cho gan.

2. Bổ sung hàm lượng vitamin, axit có lợi có trong nước ép trái cây 

Nước ép hoa quả có chứa các loại vitamin giúp bạn tỉnh táo sau những chén rượu, ngoài ra còn chứa những thành phần axit sẽ giúp trung hòa rượu, hỗ trợ chuyển hoá bài tiết rượu nhanh chóng. Một số loại trái cây và nước ép giúp bạn giải rượu và hỗ trợ gan rất tốt như: nước mía, nước chanh, nước lá dong, nước quả mơ, nước rau má, canh củ sen – hồng táo, nước cà rốt, nước ép dâu tây, bưởi…

3. Sử dụng những món canh ấm nóng, và tốt cho gan.

Trước khi bắt đầu những cuộc vui, bạn đọc menu và lựa chọn những loại canh bổ dưỡng, giải độc cho gan. Để sau khi những chén rượu, bạn có thể chủ động tự giải rượu cách dùng thêm những bát canh ấm nóng đó, và đặc biệt tốt cho gan, hỗ trợ quá trình chuyển hoá thải độc gan. Một số món canh giải rượu tốt và tốt cho gan như canh mướp đắng nhân tôm, canh kim chi nấu thịt bò, canh thịt băm nấu khế và cà chua, canh giá đỗ giải rượu, canh cá nấu gừng, canh rong biển giải rượu và các món canh rau dưỡng gan phổ biến.

Bạn không nên uống trà đặc sau những chén rượu, các nhà khoa học đã tìm thấy rất nhiều chất theophyline có trong trà đặc sẽ gây ra hiện tương tăng huyết áp, co mạch, sẽ khiến cơ thể chúng ta mệt mỏi hơn sau khi uống rượu, đặc biệt là những cơn đau đầu như búa bổ sẽ nặng hơn khi bạn dùng trà đặc đó.

4. Thay thế và bổ sung ăn thực phẩm thanh đạm, ít dầu mỡ

Nhiều bác sĩ, các nhà khoa học đã lên tiếng chứng minh rằng, sau khi bạn dùng quá nhiều bia rượu, bạn nên chủ động thay thế và bổ sung thực phẩm trong các bữa chính hàng ngày bằng cách ưu tiên các món ăn nhẹ nhàng, ít dầu mỡ, nhiều chất xơ và vitamin, dinh dưỡng cân bằng. Vấn đề điều tiết lượng protein và vitamin hấp thụ vào cơ thể phù hợp, sẽ tạo nền tảng cho một lá gan khỏe mạnh.

Đối với cá nhân uống rượu quá mức, Đông y khuyên rằng bạn nên chú trọng quan tâm chăm sóc lá lách và bồi bổ cơ quan thận. Đó cũng là một cách để có 1 lá gan, 1 cơ thể khoẻ mạnh.

Đối với cá nhân có thể trạng yếu, đặc biệt là lá lách, bạn hãy bổ sung lúa mạch, khoai từ, cháo hạt sen hoặc hạt súng.

Đối với cá nhân bị thận hư yếu, bạn hãy bổ sung thêm hoàng kỳ, ba kích, sâm nam, kỷ tử, táo đỏ, thiên ma hầm cháo gà.

Đối với cá nhân hay nóng trong người, nóng gan, bốc hỏa, nên dùng thường xuyên Diệp hạ Châu, Rau Má, Nhân Trần, Trà hoa cúc và những thực phẩm tốt cho gan khác như tỏi, bưởi, chanh, cà rốt, củ cải….

5. Bạn xây dựng nếp sống khoa học, đi ngủ đúng giờ, không thức khuya để có 1 lá gan khoẻ mạnh

Theo quan điểm của y học cổ truyền, các bậc y nhân xưa đã nhận định về hệ thống các kinh mạch và sự vận động của lục phủ ngũ tạng, trong đó gan hoạt động hiệu quả và cường độ nhiều nhất là buổi sáng từ 1-3 giờ. Vì vậy chúng ta phải để cơ thể chìm sâu vào giấc ngủ trong khoảng thời gian trên, điều đó sẽ khiến gan hoạt động hiệu quả, và thải độc thuận lợi, giúp dưỡng gan.

Đứng ở góc nhìn của y học hiện đại, từ 10 giờ tối cho đến 2 giờ sáng ( tức 22h tối hôm trước -2h sáng hôm sau) là thời gian để cơ thể thải độc và nghỉ ngơi, dưỡng da, làm đẹp cơ thể. Nếu chúng ta thức quá khuya, da sẽ trở nên khô sạm, dễ bị tổn thương và ngứa ngáy khó chịu. Đồng thời miệng sẽ khô khốc, họng sẽ đau rát và toạ tiền đề cho các bệnh khác nảy sinh, ảnh hưởng đến sức khoẻ của toàn cơ thể, và sẽ khiến chức năng hoạt động chung của gan kém hiệu quả.

Tổng hợp